ما
يقول إذا شمت
76- Aksıran Kişi Kendisine
''Yerhamukellah'' Denildiği Zaman Nasıl Karşıhk Verir?
أخبرنا
الفضل بن سهل
الأعرج قال
حدثني محمد بن
عبد الله
الرقاشي قال
حدثنا جعفر بن
سليمان عن
عطاء بن
السائب عن أبي
عبد الرحمن عن
بن مسعود عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم قال إذا
عطس أحدكم
فليقل الحمد
لله رب
العالمين
ويقال له
يرحمكم الله
وإذا قيل له
يرحمكم الله
فليقل يغفر
الله لكم قال
أبو عبد
الرحمن وهذا
حديث منكر ولا
أرى جعفر بن
سليمان الا
سمعه من عطاء
بن السائب بعد
الاختلاط
ودخل عطاء بن
السائب
البصرة مرتين
فمن سمع منه
أول مرة
فحديثه صحيح
ومن سمع منه
آخر مرة ففي
حديثه شيء
وحماد بن زيد
حديثه عنه
صحيح
[-: 9981 :-] ibn Mes'ud, Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den bildirir: "Biriniz
aksırdığı zaman: ''Alemlerin Rabbine hamdolsun'' desin.
Onu duyanlar da ''Allah sana merhamet etsin'' desinler. Bunu dedikleri zaman
kendisi de: ''Allah sizi bağışlasın'' şeklinde karşılık versin."
Nesai der ki: Münker bir hadistir.
Gördüğüm kadarıyla Cafer b. Süleyman bunu Ata b. es-Saib'ten,
Ata karıştırmaya başladıktan sonra işitmiştir. Ata b. es-Saib,
Basra'ya iki kez gitmiştir. İlk gidişinde kendisinden işitilen hadisler
sahihtir. İkinci gidişinde kendisinden işitilen hadislerde ise sorun vardır. Hammad b. Zeyd'in ondan rivayet
ettikleri ise sahihtir.
Tuhfe: 9330 .
Diğer tahric: Hadisi İbnu's-Sunni, Amelu'l-Yevm ve'I-Leyle (259) ve Hakim (3/266) rivayet etmişlerdir.
ما يقول
العاطس إذا
شمت وذكر
الاختلاف على
منصور بن
المعتمر في
حديث سالم بن
عبيد في ذلك
أخبرني محمد
بن قدامة قال
حدثنا جرير عن
منصور عن هلال
بن يساف قال
كنا مع سالم
بن عبيد في
سفر فعطس رجل
من القوم فقال
السلام عليكم
فقال سلام
عليك وعلى أمك
ثم قال لعلك
وجدت مما قلت
لك إنما قلت
لك كما قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم بينما
نحن مع رسول
الله صلى الله
عليه وسلم إذ
عطس رجل من
القوم فقال
السلام عليكم
فقال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
عليك وعلى أمك
ثم قال إذا
عطس أحدكم
فليحمد الله
فذكر بعض
المحامد
وليقل من عنده
يرحمك الله
وليرد عليهم
يغفر الله لنا
ولكم
[-: 9982 :-] Hilal b. Yesaf der ki: Salim b. Ubeyd ile bir yolculuktayken
yolcuların içinden bir adam aksırdı. Aksırdıktan sonra da: "es-Selam aleyküm" dedi. Salim de adama: "Sana da, annene
de selam olsun" karşılığını verdi. Sonra adama şöyle dedi: "Sanırım
söylediğim şeyden alındın. Oysa sana, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
söylediğinden başka bir şey demiş değilim. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)
ile bir yolculuktayken adamın biri aksırdı ve: "es-Selam aleyküm" dedi. Resulullah (wll",ll",hu aleyhi ve,ellem) de adama: "Sana da
annene de selam olsun" karşılığını verdi. Sonra bize: "Biriniz
aksırdığı zaman Allah Teala'ya hamdetsin"
buyurdu ve nasıl hamdedilmesi gerektiğine dair birkaç
örnek verdi. Ardından şöyle devam etti: "Yanındaki kişi de ona '' Yerhamukellah'' desin. O da: ''Allah Teala
sizi de, bizi de bağışlasın'' karşılığını versin. "
9983,9984, 9985, 9986,
9987 ile 9988. hadislerde yine gelecektir. - Tuhfe: 3786.
Diğer tahric: Hadisi Ebu Davud (5031, 5032), Tirmizi
(2740), Ahmed, Müsned
(23853), Tahavi, Şerh Müşkili'l-Asar
(4010) ve İbn Hibban (599)
rivayet etmişlerdir.
أخبرنا أحمد
بن سليمان قال
حدثنا عبيد
الله عن
إسرائيل عن
منصور عن هلال
بن يساف عن
سالم بن عبيد
نحوه
[-: 9983 :-] Hilal b. Yesaf, Salim b. Ubeyd'den aynısını rivayet eder.
أخبرنا
محمود بن
غيلان قال
حدثنا أبو
أحمد قال
حدثنا سفيان
عن منصور عن
هلال بن يساف
عن سالم بن
عبيد قال قال
النبي إذا عطس
أحدكم فليقل
الحمد لله رب
العالمين
وليقل له من
يرد عليه يرحمك
الله وليقل
يغفر الله لي
ولكم
[-: 9984 :-] Salim b. Ubeyd'in
bildirdiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Biriniz aksırdığı zaman: ''Alemlerin Rabbine hamdolsun'' desin. Yanındaki kişi de
''Allah sana merhamet etsin'' karşılığını versin. Aksıran kişi de ona: ''Allah
beni de, sizi de bağışlasın'' desin" buyurdu.
Tuhfe: 3786.
أخبرنا أحمد
بن حرب قال
حدثنا قاسم
قال حدثنا
سفيان عن
منصور عن هلال
بن يساف عن
رجل عن سالم
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم نحوه
[-: 9985 :-] Hilal b. Yesaf, bir adamdan, o da Salim'den o da Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den
benzerini rivayet etmiştir.
Tuhfe: 3786.
9982. hadiste tahrici yapıldı.
أخبرنا محمد
بن بشار قال
حدثنا يحيى عن
سفيان عن
منصور عن هلال
بن يساف عن
رجل عن آخر
قال كنا مع
سالم بن عبيد
في سفر فقال
كنا مع النبي
صلى الله عليه
وسلم فعطس رجل
نحوه قال أبو
عبد الرحمن
وهذا الصواب
عندنا والأول
خطأ والله
أعلم
[-: 9986 :-] Hilal b. Yesaf, bir adamdan, o da başka bir adamdan naklediyor:
Salim b. Ubeyd ile bir yolcu'uktayken Salim dedi ki:
"Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
ile birlikteyken adamın biri aksırdı ... "
Sonrasında ravi benzerini aktarır.
Nesai der ki: Doğru olan rivayet budur. Bir önceki rivayet ise
hatalıdır. Doğrusunu da Allah bilir.
Tuhfe: 3786.
9982. hadiste tahrici yapıldı.
أخبرنا
القسام بن
زكريا بن
دينار قال
حدثنا معاوية
بن هشام عن
سفيان عن
منصور عن هلال
عن رجل عن
خالد بن عرفطة
عن سالم بن
عبيد قال كنا
مع النبي صلى
الله عليه
وسلم فعطس رجل
فذكر نحوه
[-: 9987 :-] Salim b. Ubeyd der ki:
"Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
ile birlikteyken adamın biri aksırdı ... "
Sonrasında ravi benzerini zikreder.
Tuhfe: 3786.
9982. hadiste tahrici yapıldı.
أخبرني محمد
بن إسماعيل بن
إبراهيم قال
حدثنا يزيد
وهو بن هرمز
قال أخبرنا
ورقاء عن
منصور عن هلال
بن يساف عن
خالد بن عرفجة
أنهم كانوا يسيرون
مع سالم بن
عبيد فذكر
نحوه نوع آخر
[-: 9988 :-] Halid b. Arfece der ki: "Salim b.
Ubeyd ile birlikte bir yolculuktaydık ... "
Sonrasında ravi benzerini zikreder.
Tuhfe: 3786.
9982. hadiste tahrici yapıldı.
77- Bu Konuda Başka
Bir Rivayet
أخبرنا
الربيع بن
سليمان قال
حدثنا يحيى بن
حسان قال
حدثنا عبد
العزيز وهو
الماجشون عن
عبد الله بن
دينار عن أبي
صالح عن أبي
هريرة قال قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم إذا عطس
أحدكم فليقل
الحمد لله رب
وليقل له أخوه
أو صاحبه
يرحمك الله
وليقل يهديكم
الله ويصلح
بالكم
[-: 9989 :-] Ebu Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Biriniz aksırdığı zaman: ''Allah'a
hamdolsun'' desin. Kardeşi veya yanındaki arkadaşı ise ona: ''Allah Teala sana rahmet etsin'' karşılığını versin. Aksıran da
ona: ''Allah Teala sizi doğru yola iletsin ve huzur
versin'' desin" buyurdu.
Tuhfe: 12818.
Diğer tahric: Hadisi Buhari (6224), el-Edebu'l-Müfred (921, 927), Ebu Davud (5033) ve Ahmed, Müsned (8631) rivayet
etmişlerdir.